یک وکیل پایه یک دادگستری گفت: برحسب ماده 397 قانون مجازات اسلامی از بین بردن مقداری از زبان لال موجب دیه همان مقدار با رعایت نسبت به تمام زبان خواهد بود ولی دیه قسمتی از زبان سالم به نسبت از دست دادن قدرت ادای حروف خواهد بود.

بهزاد اکبرآبادی در گفت وگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ادامه مبحث دیه زبان اظهار کرد: سماعه می‌گوید به امام صادق (ع) عرض کردم که شخصی کودکی را می زند و مقداری از زبان او را قطع می‌کند به گونه‌ای که برخی از کلمات را ادا می‌کند و برخی دیگر را نمی تواند ادا کند، امام فرمود: حروف را تلفظ می‌کند، پس هر حرفی را که بتواند ادا کند دیه آن حرف کسر می‌شود و هر حروفی را که نتواند ادا کند دیه به آن تعلق می‌گیرد.

وی افزود: امام فرمودند برای انجام این کار به حساب جمله ها، برای حرف الف یکی، برای حرف ب 2تا، برای حرف ج 3تا، برای حرف د 4تا، برای حرف هاء 5تا، برای حرف واو 6تا، برای حرف ز 7تا، برای حرف ح 8تا، برای حرف ط 9تا، برای حرف ی 10تا، برای حرف کاف 20تا، برای حرف لام30تا، برای حرف میم40تا، برای حرف نون 50تا، برای حرف سین60تا، برای حرف ع 70تا، برای حرف فاء 80تا، برای حرف ص 90تا، برای حرف ق 100تا، برای حرف د 200تا، برای حرف ش 300تا، برای حرف ت 400تا و برای هر حروفی که بعد از این اضافه شود، صد درهم اضافه می شود.

اکبرآبادی ادامه داد: مشهور فقها عقیده دارند که برای محاسبه دیه زبان باید یک دیه کامل را برتمام حروف معجم به شکل مساوی تقسیم کرد و دیه از بین بردن زبان به تناسب حروفی است که قدرت تکلم آنها از دست رفته است اما در مورد اینکه دیه به چند حروف باید تقسیم شود اختلاف پیدا کرده اند.

وی خاطرنشان کرد: بیشتر فقها به پیروی از تصریح روایات، دیه را به29 حرف تقسیم می‌کنند؛ مشکلی که برای هر دو نظریه به نظر می رسد آن است که زبان تنها در ادای 18حرف نقش اساسی دارد و بقیه حروف با سایر اعضای صوتی ادا می شوند بنابراین اگر مبنای تعیین دیه زبان، تکلم آن باشد نباید دیه آن را بر حروفی تقسیم کرد که زبان در تلفظ آنها نقشی ندارد.

وی تصریح کرد: همچنین ملاک مزبور برای افراد عرب زبان مفید است چون حروف عربی به 28 یا29 حرف تقسیم می شوند اما حروف سایر زبان‌ها به این مقدار نیست مثلا الفبای فارسی از32 حرف تشکیل می شود و تلفظ حرف ها نیز در زبان های مختلف تفاوت دارد.

اکبرآبادی افزود: در زبان فارسی حرف ذ، ض، ز، ظ به یک تلفظ ادا می شوند اما در زبان عربی هریک از آنها تلفظ خاصی دارند به رغم همه این ابهام ها قانون مجازات اسلامی به صورت کلی حکم به دیه زبان را بیان کرده وتنها به قدرت ادای حروف اشاره کرده است واین کلی گویی قابل انعطاف است.

این وکیل پایه یک دادگستری در پایان عنوان کرد: بنابراین می‌توان در زبان های مختلف دیه را به حروف هر زبان تقسیم کرد هرچند مشکل بازهم برای کسانی که به چند زبان سخن می‌گویند به قوت خود باقی است چون ممکن است قدرت بر تلفظ یک حرف در یکی از زبان ها را از دست بدهد اما قادر به ادای حروف زبان دیگری باشد.